Maa Da Punar -Janam
Author Name – Parveen Sandhu
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Prose
Maharaja Ranjit Singh (ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ)
Author – Dr. Muhammad Shafique
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Religion
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਉਹ ਰਹਿਨੁਮਾ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਪੂਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਗਈ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਉਹ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਸਨ ਜਿਸ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿਉਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਇਆ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਾਲ ਰਹਿਣਾ ਸਿਖਾਇਆ। ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਏਕਤਾ ਸਿਖਾਈ। ਸਾਨੂੰ ਭਾਈਚਾਰਕਤਾ ਦੇ ਹਾਮੀ ਬਣਾਇਆ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਸੂਝਵਾਨ ਇਨਸਾਨ ਸੀ ਜਿਸ ਦੀ ਚੰਗੀ ਸੋਚ ਸਦਕਾ ਉਸ ਨੇ ਐਸੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰਾਜ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਫੈਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਰਗਾਂ ਅਤੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਨਿਧੜਕ ਪੰਜਾਬੀ ਜਵਾਨ ਵੀ ਸੀ ਅਤੇ ਨਿਪੁੰਨ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਹੈਸੀਅਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਗਰੀਬ ਤੋਂ ਗਰੀਬ ਨੂੰ ਉਪਰ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। ਕਿਸਾਨਾਂ, ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ। ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਾ ਛੱਡੀ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹਿਰਦੇ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਹੁਕਮਰਾਨ ਸੀ। ਇਹੀ ਵਜ੍ਹਾ ਸੀ ਜਿਸ ਸਦਕਾ ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਇੱਕ ਲਾਸਾਨੀ ਰਾਜ ਬਣਾਇਆ।
-ਡਾ. ਕੁਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ
Main Musafir Haan
Shared Gazals by – Mohinder Diwana
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Gazal
ਮੈਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਦੱਸ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਮੰਦਰ ਪਿਛਲਾ ਬੁੱਢਾ ਪਿੱਪਲ। ਦੀਵਾਨਾ ਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪਾਠਕ ਸਵਾਦ-ਸਵਾਦ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਗਹਿਰਾ ਵੀ ਉਤਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਵਸਤੂ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਪੱਖੋਂ ਬਹੁ-ਰੰਗੀ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਪਾਸਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚੰਗੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੀ ਖ਼ੂਬੀ ਹੈ। ਕਰੀਬ ਚਾਰ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ ਮਹਿੰਦਰ ਦੀਵਾਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤੀਜੇ ਗ਼ਜ਼ਲ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ ‘ਮੈਂ ਮੁਸਾਫ਼ਿਰ ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜੋ ਦਸਤਕ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਉਹ ਖੇੜਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲ਼ੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਦਿਲਕਸ਼ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦੀ ਦਿਲਕਸ਼ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕਰਦਿਆਂ ਮੈਂ ਆਨੰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
– ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਮੋਹੀ
Man De Varke
Author Name – Nirmal Singh Deol
Published By – Saptrishi Publications
Subject – ficion
Motiyan Da Chajj
Author Name – Prabhjot Kaur Dhillon
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Article
* ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿੱਚ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵੀ ਨਾਲ ਹੀ ਦੇ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਲਾਹਨਤ ਹੈ ਅਜਿਹੀ ਔਲਾਦ ਦੇ ਜਿਹੜੀ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਬੁਢਾਪਾ ਰੋਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ’ਤੇ ਆਪਣਾ ਹੱਕ ਸਮਝਦੀ ਹੈ।
* ਜਿਹੜੇ ਮਾਪੇ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪੇਕਿਆਂ ਵੱਲ ਵਧੇਰੇ ਖਿੱਚੀ ਰਖਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਧੀਆਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਵਸਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ।
ਪ੍ਰਭਜੋਤ ਕੌਰ ਢਿੱਲੋਂ
Naksalvari Lehar Ate Khabe-Pakhi Punjabi Patarkari
Author – Dr. Megha Singh
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Article
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨਕਸਲਵਾਦੀ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 135 ਦੇ ਲਗਭਗ ਮੈਗ਼ਜ਼ੀਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਇੱਕੋ-ਇਕ ਖੋਜ ਪੁਸਤਕ ‘‘ਨਕਸਲਵਾੜੀ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ’ਪੰਜਾਬੀ ਪੱਤਰਕਾਰੀ’’
ਲਿਖਤੁਮ ਡਾ. ਮੇਘਾ ਸਿੰਘ
Namdhari Itihas Qurbanian Te Samaj-Sewa
Author – Gurbachan Singh Bhullar
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Religious
ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨਾਮਧਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਅਪਣੱਤ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਉਮਰ-ਭਰ ਮੇਰੇ ਨਾਲੋ-ਨਾਲ ਤੁਰਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਕਲ ਦਾ ਪਹੁ-ਫੁਟਾਲਾ ਹੋਇਆ ਤੇ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਨਾਤਾ ਜੁੜਨ ਲਗਿਆ, ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਰਾਏਕੋਟ ਵਿਖੇ ਫਾਂਸੀ ਚੜ੍ਹੇ ਤਿੰਨ ਨਾਮਧਾਰੀ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਅਤੇ ਮਲੇਰਕੋਟਲੇ ਵਿਚ, 65 ਹੋਰਾਂ ਵਾਂਗ, ਤੋਪ ਨਾਲ ਉਡਾਏ ਗਏ ਚੌਥੇ ਸ਼ਹੀਦ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਹੀਦੀਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੱਕ ਪੁੱਜ ਕੇ ਇਸ ਆਪਾ-ਵਾਰੂ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਜਨਮਦਾਤਾ ਸਤਿਗੁਰੂ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਕਰਨੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਚਾਹ ਹੋਣਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਸੀ। ਅੰਗਰੇਜ਼ ਹੱਥੋਂ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸਾ ਤੇ ਬੇਦਿਲੀ ਦੀ ਜਿਸ ਦਲਦਲ ਵਿਚ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਉਭਾਰ ਕੇ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਰੱਸੇ ਆਪਣੇ ਗਲ਼ ਵਿਚ ਆਪ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨਿਰਭੈ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਦੇ ਟਾਕਰੇ ਲਈ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਪੰਜਾਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਮਿਲਵਰਤਨ ਦਾ ਹਥਿਆਰ ਬੇਹੱਦ ਸਫਲਤਾ ਨਾਲ ਵਰਤਣਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨਾਮੇ ਹੀ ਤਾਂ ਸਨ। ਮਗਰੋਂ ਦੇ ਨਾਮਧਾਰੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਲੋਕ-ਹਿਤ ਦੀ ਇਸ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਸਭ ਉੱਤੇ ਝਾਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਨੇੜਲੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆਏ, ਨਾਮਧਾਰੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਾਲੇ, ਪੰਜ ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ-ਚਿੱਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਬੰਗਲੌਰ ਨੇੜਲੇ ਨਾਮਧਾਰੀ ਫ਼ਾਰਮ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੇ, ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ, ਵਡਮੁੱਲੇ ਅਨੁਭਵ ਵੀ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਲਚਸਪ ਲੱਗਣਗੇ। ਆਸ ਹੈ ਪੁਸਤਕ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਆਸ ਤੇ ਜਗਿਆਸਾ ਦੇ ਹਾਣ ਦੀ ਸਿੱਧ ਹੋਵੇਗੀ।
-ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ
Noori Gazal
Author – Hazara Singh Mustakh
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Gazal
ਸ: ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੁਝ ਕੁ ਚੋਟੀ ਦੇ ਕਵੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਾਲ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਲਿਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਸ: ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਦੀ ਰਚਨਾ ‘ਨੂਰੀ ਗ਼ਜ਼ਲ’ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਇਕ ਇਨਕਲਾਬ ਹੈ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਵੀ ਕਿ ਸ਼ਾਹੀ ਮਹਿਲਾਂ ਵਿਚ ਜੰਮਣ ਵਾਲੀ ਗ਼ਜ਼ਲ- ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਦੀ ਸਰਪਰਸਤੀ ਥਲੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕਲਮ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਜਨ-ਸਾਧਾਰਨ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਨੇ ਅਪਣਾਈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦੀ ਰਚਨਾ ਆਈ । ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮੁਸਤਾਕ ਦੀਆਂ ਨੂਰੀ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਪੜ੍ਹਕੇ ਮੈਂ ਇਸ ਸਿੱਟੇ ਤੇ ਪੁੱਜਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਅਜੇ ਤਕ ਕੁਝ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਬੱਚੀ ਸੀ, ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਜੀ ਦੀ ਮਿਹਨਤ, ਸਿਦਕ ਦਿਲੀ, ਤਖ਼ੱਯਲ ਦੀ ਪਰਵਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਮੌਲਿਕ ਸੋਚਣੀ ਦੇ ਸਦਕਾ ਉਰਦੂ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਜੀ ਬਹੁਤ ਅਰਸੇ ਤੋਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹਨ।
ਮੈਂ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਜੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ‘ਨੂਰੀ ਗ਼ਜ਼ਲ’ ਦੀ ਰਚਨਾ ਤੇ ਦਿਲੀ ਮੁਬਾਰਕ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਵਧ ਚੜਕੇ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਨਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ‘ ਸਹੋਤਾ ‘
Pakistan The Illegitimate Child of Winston Churchill
Author – Sukhchain Singh Lang & Manjot Kaur Lang
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Prose
Partition of India has been discussed by many in the past. This book, however, provides us with a totally fresh perspective. An in-depth research on the topic, by the authors, led to this amazing work. Book goes on to quote various Pakistani scholars including Ayesha Jalal and Istihad Ahmed to present a balanced and unbiased viewpoint.
The authors discuss various diplomatic and political options, which could have been considered by the leaders, to avoid partition. They underscore how the creation of Pakistan was in the long term politico-strategic interest of the British against the newly emerging superpowers, post World War-II.
This is a must read book, not only for the students of History, but also for anyone preparing for various competitive examinations.
-Vikram Jeet Duggal,
IPS Commissioner of Police, Amritsar
Paraoun Yog Ki Hai ?
Author Name – Krishan Kumar
Translator Name – Satvinderpal Kaur
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Ficion
ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ, ਐੱਨ.ਸੀ.ਆਰ.ਟੀ. ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅਤੇ ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਆਨਰੇਰੀ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਵਿਸ਼ੇ ਦੇ ਇੱਕ ਮਕਬੂਲ ਲੇਖਕ ਹਨ। ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਹਰ ਸੂਖਮ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕ, ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ‘ਪੁਲੀਟੀਕਲ ਏਜੰਡਾ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ’, ‘ਵਟ ਇਜ਼ ਵਰਥ ਟੀਚਿੰਗ’, ‘ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ, ਪੀਸ ਐਂਡ ਕਨਫ਼ਲਿਕਟ’, ‘ਬੈਟਲ ਫਾਰ ਪੀਸ’, ‘ਪੈਡਾਗਾਗਜ਼ ਰੋਮਾਂਸ’ ਅਤੇ ‘ਸਮਾਲਰ ਸਿਟੀਜ਼ਨਜ਼’ ਹਨ, ਜੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਚਰਚਿਤ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਨੂੰ ‘ਪ੍ਰੈਜੁਡਿਸ ਐਂਡ ਪ੍ਰਾਈਡ’ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਕੁਮਾਰ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ‘ਰਾਜ, ਸਮਾਜ ਔਰ ਸ਼ਿਕਸ਼ਾ’, ‘ਵਿਚਾਰ ਕਾ ਡਰ’, ‘ਸ਼ਿਕਸ਼ਾ ਔਰ ਗਿਆਨ’, ‘ਚੂੜੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੇਂ ਲੜਕੀ’ ਅਤੇ ‘ਪੜ੍ਹਨਾ ਜ਼ਰਾ ਸੋਚਨਾ’ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ਾ ਰਚਨਾ ‘ਰੁਟਲਿਜ਼ ਹੈਂਡ ਬੁੱਕ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ’ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲੇਖ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈੱਸ, ਦਿ ਹਿੰਦੂ, ਇਕਨਾਮਿਕ ਐਂਡ ਪੋਲੀਟੀਕਲ ਵੀਕਲੀ, ਫਰੰਟਲਾਇਨ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਛਪੇ ਹਨ।
-ਅਨੁਵਾਦਕ