Daler Ate Viveksheel Sikh Chintak Giani Ditt Singh
Author – Jagjiwan Singh (Dr.)
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Religious
ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਮੇਰੀ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਕੋਈ ਪਰਿਪੂਰਨ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਕਿਤਾਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸੀਮਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤਿੱਤਵ ਦੇ ਕਈ ਪੱਖਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਵਿਵੇਕਸ਼ੀਲ ਵਾਰਤਕਕਾਰ ਅਤੇ ਸਸ਼ਕਤ ਪ੍ਰਵਚਨਕਾਰ ਵਜੋਂ ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਭਰਵੀਂ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਹਿਰਦ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਇੱਕ ਸਫਲ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਵੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ, ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਅਜੇ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਸਬੱੱਬ ਬਣਿਆ ਜਾਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਅਧੂਰਾ ਰਹਿ ਗਿਆ ਇਹ ਕਾਰਜ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਕਰਾਂਗਾ। ਹਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਪਾਠਕਾਂ ਸਨਮੁੱਖ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ।
ਜਗਜੀਵਨ ਸਿੰਘ (ਡਾ.)
Darron Aur Dariyayon Ke Sath
Author Name – Pritam Rupal
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Travlogue
Darryan Ate Daryavan Sang
Author Name – Pritam Rupal
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Travlogue
Darshnik Kavi Te Samikhyak Haribhajan Singh
Author Name – Charandeep Singh (Dr.)
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Literature
ਡਾ. ਚਰਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਮੇਰੇ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤੀ ਅਤੇ ਜ਼ਹੀਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਦਲਿਤ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਦਲਿਤ ਚਿੰਤਨ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੁਢਲੇ ਖੋਜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਵਰਣ-ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਖਾਸੇ ਦੀ ਸਿਧਾਂਤਕੀ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਬੇਨਕਾਬ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਤੇ ਧਰਮ-ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਚਿੰਤਨ ਦਾ ਸਹੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਦੇ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਗੂੰਗੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਲੇਠੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਦਲਿਤ ਸਰੋਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ’ ਵਿੱਚ ਜ਼ੁਬਾਨ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਉਸ ਦੀ ਹਥਲੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਕਵੀ ਤੇ ਸਮੀਖਿਅਕ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ’ ਪੰਜਾਬੀ ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਚਿੰਤਨ ਦੇ ਸਿਖਰਲੇ
‘ਸਿੱਧ-ਪੁਰਸ਼’ ਡਾ. ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੇ ਪੁਨਰ ਚਿੰਤਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਪਾਦਤ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮਕਾਲੀਆਂ ਸਮੇਤ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦੀਆਂ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰਚਨਾ ਸੰਸਾਰ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਡਾ. ਚਰਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਅਧਿਐਨ-ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਸਾ ਬੇਲਿਹਾਜ਼ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਪੰਜਾਬੀ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਚਿੰਤਨ ਦੇ ਇੱਕ ਗਹਿਰ-ਗੰਭੀਰ ਦਾਨਿਸ਼ਵਰ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨਾਲ ਸੰਜੀਦਾ ਸੰਵਾਦ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਡਾ. ਚਰਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਡਾ. ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਚਿੰਤਨ ਬਾਰੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪੂਰਵ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਕੇ ਮੁੜ ਕੇ ਸੋਚਣ ਲਈ ਉਕਸਾਏਗੀ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਕਹਿਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਡਾ. ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ
Das Dishavan ਦਸ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ
Author Name – Pri. Satwant Kaur Kaloli ਪ੍ਰਿ. ਸਤਵੰਤ ਕੌਰ ਕਲੋਲੀ
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Prose ਵਾਰਤਕ
Deewa Bale Din-Raat ਦੀਵਾ ਬਲੇ ਦਿਨ- ਰਾਤ
Author Name – Dr. Sunita Aggarwal
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Novel
Determinants of Capital Structure
Author Name – Dr. Gurnam Singh Rasoolpur
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Literature
Dharat Doabe Di
Author Name – Dr. Karamjit Singh
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Prose
Dil Diyan Gallan
Author Name – Paramjit Singh Nikke Ghumman
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Poetry
ਕੇ. ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ (ਫ਼ਿਦਾ ਬਟਾਲਵੀ) ਮੇਰਾ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਦੋਸਤ, ਸਤਿਕਾਰਤ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਅਤੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਸ਼ਾਇਰ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਕਮੀ ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤੇ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਮੇਰਾ ਸਾਥੀ ਸੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਇਕੱਠਿਆਂ ਨੇ ਬਟਾਲਾ ਦੇ ਉਸਤਾਦ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੀ ਕਲਾ ਸਿੱਖਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਤੱਕ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਵੱਡੇ ਗੀਤਕਾਰਾਂ ਤੇ ਗਾਇਕਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਬੱਬ ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਨੇ ਹੀ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਸਾਡੇ ਸਾਂਝੇ ਦੋਸਤ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੀੜ੍ਹਾ ਅਤੇ ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਸਦਕਾ ਹੀ ਮੇਰੇ ਲਿਖੇ ਗੀਤ ਜਨਾਬ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫ਼ੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਹੋ ਪਾਏ ਸਨ। ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਲਈ ਇੱਕ ਸਤਿਕਾਰਤ ਸਥਾਨ ਹੈ ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਰਹੇਗਾ।
ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਤੇ ਫ਼ਖ਼ਰ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਨਜੀਤ ਦੀ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਉਸਦਾ ਫ਼ਰਜ਼ੰਦ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜਿਸਨੂੰ ਸਾਹਿਤਕ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ‘ਪ੍ਰੋ. ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਿੱਕੇ ਘੁੰਮਣ’ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਾਣੀ ਤੇ ਨਿਬੰਧ ਲੇਖਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਵਡਮੁੱਲਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਪਰਮਜੀਤ ਆਪਣੇ ਇਸ ਪਲੇਠੇ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ‘ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ” ਨਾਲ, ਪੰਜਾਬੀ ਕਾਵਿ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਪਰਮਜੀਤ ਦੀ ਇਸ ਆਮਦ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ਆਮਦੀਦ ਆਖ਼ਦਾ ਹਾਂ ਤੇ ਦੁਆ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਵਾਂਗ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੀਆਂ ਬੁਲੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਛੋਹੇ।
ਅਜੀਤ ਕਮਲ
Diwean Di Lo
Author Name – Karnail Singh Wazirabad
Published By – Saptrishi Publications
Subject – Novel
“ਅੰਕਲ ਜੀ, ਜੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪਿੱਛੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕੁੜੀ ਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਿਰਦਾਰ ਪਿੱਛੇ ਮੇਵਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਤਲ ਹੋਇਆ। ਇੱਕ ਸੈਕਸੀਆਂ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਕਤਲ ਹੋਇਆ। ਇੱਕ ਸ਼ਾਇਰ ਦਾ ਕਤਲ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਕੁੜੀ ਕਰਦੀ ਬਠਿੰਡਾ ਛੱਡ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਚਲੀ ਗਈ ਤੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਸਟੇਜਾਂ ਉਤੇ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਗਾਉਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਅਜੇ ਅੱਲੇ ਹੀ ਸਨ ਕਿ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਮਲਾ ਮੈਂਹਸੀਆਂ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੇ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਨੂੰ ਲਿਆ। ਅਸੀਂ ਉਸ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਮੋਦਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਖ ਵੰਡਾਉਣ ਜਾਣਾ ਏ। ਉਹ ਕੁੜੀ ਵੀ ਨਾਲ ਜਾਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਈ। ਅਸੀਂ ਫਿਰ ਉਹਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੂੰ ਇਕੱਲੀ ਕੁੜੀ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗੀ, ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਦੇ ਹੋਰ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਜਾਣਗੀਆਂ … ਸਰਵਨ ਨੇ ਸਾਰੀ ਘਟਨਾ ਤਰਤੀਬਵਾਰ ਫਿਰ ਦੁਹਰਾ ਦਿੱਤੀ।
ਕਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਵਜ਼ੀਰਾਬਾਦ : ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਬਾਪ ਦੀ ਧੀ ਨੇ ਬਾਂਹ ਅੱਗੇ ਕਰ ਕੇ ਬਚਾ
“ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰਾਂਗੀਆਂ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਜਾ ਕੇ … ?”ਚੰਨਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਕਿਹਾ। “ਇਹ ਤਾਂ ਬਾਡੀ ਮਰਜ਼ੀ ਏ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਤਾਂ ਨਾ ਹੀ ਜਾਓ। ਜੋ ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿਚੋਂ ਹਮਦਰਦੀ ਦੇ ਰਹੇ ਨ੍ਹੀ ਰੱਖਣੇ ਹੁੰਦੇ ਜੋ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦੇ ਸਕਦੇ । ਸੋਚਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਠੋਰ ਦਿਲ ਰੱਖਦੇ ਹੋ … |’ ਬਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਠੋਰ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ।
“ਭਲੇ ਮੁੰਡਿਓ, ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਜ਼ਾਕ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਾਂ, ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕਠੋਰ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤ ਕੇ ਅਪਣੇ ਨਾਲ ਨਿਖੇੜਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਏ। ਤੁਸੀਂ ਸਾਨੂੰ ਜਿਸ ਮਰਜ਼ੀ ਲੈ ਜਾਓ ਅਸੀਂ ਮੇਵਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਹੀ ਖੜਾਂਗੇ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕਈ ਸਾਡਾ ਸਾਥ ਵੀ ਨਾ ਦੇਵੇ …।” ਪ੍ਰਵੀਨ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਗੁੱਸੇ ਗਿੱਲੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਜ਼ਾਕ ਬਦਲ ਕਿਹਾ।